Choroba zwyrodnieniowa stawów – objawy, przyczyny, leczenie

22 sierpnia 2022

Dowiedz się więcej na temat choroby zwyrodnieniowej stawów!

Nieprawidłowa praca układu ruchu wpływa na obniżenie sprawności ruchowej i w wielu przypadkach przyczynia się do pogorszenia jakości życia. Jedną z dotkliwych przypadłości jest choroba zwyrodnieniowa stawów, która odpowiada za silny ból, sztywność i utratę pełnego zakresu ruchu w stawie. Szybkie zdiagnozowanie choroby i podjęcie leczenia niweluje ryzyko niepełnosprawności i łagodzi występujące objawy. Jak leczyć zwyrodnienie stawów?

Co to jest choroba zwyrodnieniowa stawów?

Choroba zwyrodnieniowa stawów polega na występowaniu zmian w obrębie chrząstki stawowej, które prowadzą do ograniczenia aktywności ruchowej. W wyniku uszkodzeń powstałych na skutek czynników biologicznych i mechanicznych dochodzi do powstawania ubytków w tkance chrzęstnej, a także struktur stawu, które ją otaczają, m.in. kości pod chrząstką stawową, wiązadeł, mięśni i ścięgien oraz torebki stawowej. Zmiany zwyrodnieniowe powodują silny ból i ograniczają funkcje odpowiadające za prawidłową amortyzację stawu oraz wykonywanie ruchu. Choroba najczęściej dotyka stawy kolanowe, ramienne i biodrowe, a w miarę jej rozwoju może dojść do całkowitej niepełnosprawności. Zmiany zwyrodnieniowe występują z podobną częstotliwością u kobiet oraz mężczyzn i zazwyczaj ujawniają się po 40. roku życia.

Objawy zwyrodnienia stawów

Choroba zwyrodnienia stawów objawia się bólem, który występuje w trakcie ruchu i ustaje w czasie spoczynku. Dolegliwości bólowe często nasilają się pod koniec dnia, a u niektórych osób są odczuwalne zarówno w dzień, jak i nocą. Chorzy odczuwają również sztywność stawów, szczególnie chwilę po przebudzeniu, która może kilkukrotnie powtarzać się w ciągu dnia przy wykonywaniu bardziej angażujących czynności po chwili odpoczynku. Ubytki w strukturze stawu często przyczyniają się do uczucia trzeszczenia w wyniku pracy nierównych powierzchni stawowych. Dodatkowo mogą pojawić się problemy z ruchliwością – niemożliwe bywa pełne wyprostowanie lub zgięcie kończyny ze względu na częściową utratę sprawności w jej obrębie.

Poza bólem w chorobie zwyrodnieniowej stawów z mniejszą częstotliwością występuje zanik mięśni i zniekształcenia. Wśród innych rzadkich objawów warto wymienić wysięk w jamie stawowej i tkliwość stawu podczas ucisku.

Przeczytaj więcej na temat życia z RZS w naszym wcześniejszym artykule!

Choroba zwyrodnieniowa stawów – przyczyny

Zmiany zwyrodnieniowe w stawach można rozróżnić na podstawie przyczyn, które odpowiadają za ich powstanie. Diagnoza i przeprowadzenie szczegółowych badań pozwala ustalić rodzaj choroby zwyrodnieniowej, choć nie zawsze lekarze są w stanie określić czynniki wpływające na ujawnienie się choroby. Wyróżnia się:

chorobę zwyrodnieniową stawów pierwotną – przyczyny powstania zwyrodnień nie są poznane,
chorobę zwyrodnieniową stawów wtórną – wywołana za sprawą konkretnego czynnika, np. mechanicznego urazu, infekcji lub w wyniku obecności współtowarzyszących chorób.

Lekarze wskazują również na czynniki, które zwiększają szansę wystąpienia objawów wraz z wiekiem. Należą do nich m.in. siedzący tryb życia, podłoże genetyczne lub hormonalne, przeciążenia stawów wywołane aktywnością fizyczną, brak aktywności fizycznej, deformacje i urazy, niepoprawne zrastanie się kości, towarzyszące choroby ogólnoustrojowe i zakaźne.

Dowiedz się więcej na temat reumatoidalnego zapalenia stawów w ciąży z naszego artykułu blogowego!

Jak leczyć chorobę zwyrodnieniową stawów?

Pierwszym krokiem w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów jest rozpoznanie. W tym celu wykonuje się badania radiologiczne RTG, które cechują się wysoką skutecznością i pozwalają uzyskać rzetelny obraz stanu wewnętrznych struktur stawu. Przydatne są również: tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, a także tradycyjne badanie USG.

Choroba zwyrodnieniowa stawów nie można wyleczyć całkowicie, ale rozpoczęcie leczenia pozwala zmniejszyć bóle zwyrodnieniowe i zatrzymać postępowanie dalszej deformacji stawu. Podstawą do odczucia zauważalnej poprawy jest leczenie niefarmakologiczne, leczenie farmakologiczne oraz leczenie miejscowe. Pacjenci z otyłością powinni skupić się na redukcji masy ciała, co pozwoli odciążyć staw i zwiększyć jego mobilność. Dobrym rozwiązaniem, które nie wymaga przyjmowania farmaceutyków, są również akcesoria ortopedyczne usprawniające kontrolę właściwego ułożenie stawu.

Leczenie farmakologiczne przy wystąpieniu zmian zwyrodnieniowych wiąże się głównie z przyjmowaniem leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, które zapobiegają dolegliwościom i niwelują stan zapalny. Terapia zawsze jest dobierana indywidualnie do stanu zdrowia pacjenta – w niektórych przypadkach może zalecić on również kurację z wykorzystaniem leków hormonalnych.

Dowiedz się więcej na temat innych chorób reumatycznych z naszego artykułu!

Wsparcie w kompleksowym leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów

Leczenie miejscowe w chorobie zwyrodnieniowej stawów przyjmuje różne formy. Wiele korzyści zdrowotnych zapewniają zabiegi chirurgiczne, takie jak artroskopia (małoinwazyjna metoda leczenia i diagnostyki stawu) oraz endoprotezoplastyka (zabieg operacyjny umożliwiający zastąpienie chorego stawu sztuczną protezą). Poprawę gwarantują również zabiegi u fizjoterapeuty, które zapobiegają zanikowi mięśni i w wielu przypadkach redukują objawy bólowe. Warto również postawić na suplementację oraz właściwą pielęgnację skóry w okolicach stawów. Kąpiele wykonywane regularne przy użyciu kosmetyków uzdrowiskowych Dr Duda (np. buskie SPA siarczkowe) mogą korzystnie wpłynąć na przebieg procesu leczenia i ograniczyć występowanie dolegliwości bólowych w obrębie stawów dotkniętych chorobą.

Przeczytaj także: „Co to jest RZS„?