Choroby reumatyczne – wszystko, co powinieneś wiedzieć


Choroby reumatyczne stanowią wyjątkowo dotkliwą grupę. Ich obecność wiąże się z występowaniem dolegliwości bólowych i może prowadzić do postępującej niepełnosprawności. Charakterystyczną oznaką reumatyzmu jest występujący stan zapalny, który odpowiada za zmiany reumatyczne w stawach. Jakie są rodzaje chorób reumatycznych i jak je leczyć?
Co to są choroby reumatyczne?
Choroby reumatyczne (układu ruchu) należą do grupy chorób autoimmunologicznych, które wynikają z nieprawidłowej pracy układu odpornościowego. W wyniku niepoznanej dysfunkcji ciało postrzega własne komórki za chorobowe, co prowadzi do reakcji ze strony układu immunologicznego. Nasila się stan zapalny, który prowadzi do niszczenia tkanek łącznych organizmu i w konsekwencji – silnego bólu, zanikania struktur stawowych i postępującej niepełnosprawności.
Choroby reumatyczne – rodzaje
Choroby reumatyczne początkowo atakują tkankę łączną, która wspiera konstrukcję stawów, mięśni i skóry. W wyniku rozwoju schorzenia może dojść również do niszczenia naczyń krwionośnych, co skutkuje wystąpieniem zaburzeń pracy różnych narządów i układów. Ogólny podział chorób reumatycznych wyróżnia:
- układowe choroby tkanki łącznej,
- spondyloartropatie (choroby tkanki łącznej z jednoczesnym wystąpieniem zapalenia stawów obwodowych i kręgosłupa).
Większy pogląd na temat występujących rodzajów chorób reumatycznych oferuje stosowana powszechnie klasyfikacja ARA opracowana przez fundację American Collage of Rheumatology.
Klasyfikacja chorób reumatycznych wg ARA
W klasyfikacji chorób reumatycznych wg ARA wyróżnia się 10 grup głównych chorób układu ruchu. Należą do nich:
- Układowe choroby tkanki łącznej – m.in. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), toczeń rumieniowaty układowy (TRU), zespół antyfosfolipidowy (APS), MIZS, twardzina układowa, martwicze zapalenie naczyń, zespół Sjögrena czy zapalenie wielomięśniowe.
- Seronegatywne zapalenie stawów kręgosłupa – np. łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zapalenie stawów występujące przy przewlekłych chorobach jelit.
- Chorobę zwyrodnieniową stawów (wtórna i pierwotna).
- Zapalenie stawów przy infekcji wywołanej bakteriami, wirusami, grzybami i pasożytami.
- Zapalenie stawów współtowarzyszące chorobom metabolicznym i gruczołowym dokrewnym – np. dna moczanowa.
- Nowotwory m.in. układu krwiotwórczego.
- Zaburzenia nerwowo-naczyniowe.
- Choroby kości i chrząstek.
- Zmiany pozastawowe.
- Zmiany w stawach i innych obszarach chorobowych.
Dowiedz się, co to jest RZS z naszego wcześniejszego artykułu!
Choroby reumatyczne – przyczyny
Mechanizm funkcjonowania chorób reumatycznych o podłożu autoimmunologicznym nie został dobrze poznany i trudno określić, co dokładnie odpowiada za rozprzestrzeniający się w organizmie stan zapalny. Specjaliści wskazują czynniki, które mogą zwiększać szanse na wystąpienie dolegliwości reumatycznych u poszczególnych osób. Zalicza się do nich m.in.:
- uwarunkowania genetyczne,
- palenie papierosów,
- niezdrowa dieta obfitująca w nadmiar soli,
- niedobór wapnia i witaminy D,
- częste infekcje wirusowe i bakteryjne,
- zaburzenia endokrynologiczne i immunologiczne,
- aktywność fizyczna obciążająca stawy lub brak ruchu.
Choroby reumatyczne – objawy
Objawy chorób reumatycznych u większości pacjentów dotyczą stawów w organizmie. Pierwszym symptomem świadczącym o obecnej nieprawidłowości jest przeszywający ból i sztywność, które występują po przebudzeniu się. W miarę rozwoju choroby pojawia się silny ból i obrzęk, a często również miejscowe zaczerwienienie i podwyższona temperatura ciała. Osoby zmagające się z reumatyzmem tracą możliwość wykonywania pełnego zakresu ruchu, a w poważniejszym przypadkach – staw ulega deformacji.
Choroby reumatyczne – jakie badania wykonać?
Im szybciej zmiany reumatyczne w stawach zostaną rozpoznane, tym leczenie pozwoli ograniczyć proces rozwoju choroby i wpłynie na jej regresję. Przy diagnozie w pierwszej kolejności sprawdzi się wykonanie pełnej morfologii krwi, a także pomiar OB, CRP i RF. W dalszej diagnostyce warto także ustalić poziom kwasu moczowego w surowicy krwi, przeciwciał anty-CCP oraz stężenie antystreptolizyny.
Leczenie chorób reumatycznych
Przy leczeniu chorób reumatycznych wykorzystuje się środki farmakologiczne o działaniu przeciwobjawowym i przeciwzapalnym, które spowalniają proces postępu choroby. Wśród nich najczęściej stosowane to: leki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz glikokortykosteroidy. Proces leczenia wspierają terapie z wykorzystaniem masażów i zabiegów o charakterze prozdrowotnym. Jednym z nich są kąpiele borowinowe, które pomagają zwalczyć dolegliwości bólowe i wzmocnić organizm.
Nietypowe choroby reumatyczne
Wybrane choroby reumatyczne można uznać za rzadkie i nietypowe ze względu na mało powtarzalny charakter oraz występujące objawy. Pacjenci nigdy nie powinni rezygnować z dokładnej diagnostyki, która pomoże ustalić, jaka walka toczy się w organizmie. Do grupy nietypowych schorzeń reumatycznych zaliczane są m.in. nawracające zapalenie chrząstek, zespół Churga-Strauss, choroba Stilla czy choroba Behceta.
Przeczytaj także: Choroba zwyrodnieniowa stawów – objawy, przyczyny, leczenie.
Profilaktyka chorób reumatycznych
Ważnym elementem w procesie zapobiegania reumatyzmowi jest prowadzenie zdrowego trybu życia. Niezbędnym składnikiem jest włączenie do swojego życia regularnej aktywności fizycznej, która korzystnie wpłynie na utrzymanie masy ciała w normie. Obecność nadwagi lub otyłości dodatkowo obciąża stawy, dzięki czemu są bardziej podatne na wystąpienie różnych dolegliwości zapalnych.
Dodatkowo warto zadbać o zbilansowaną dietę bogatą w witaminy, składniki mineralne, odpowiednią podaż białka, węglowodanów i tłuszczów. W przypadku tych ostatnich sprawdzą się szczególnie kwasy omega-3 i omega-6, które wykazują właściwości przeciwzapalne.
Przeczytaj więcej na temat życia z RZS w naszym wcześniejszym artykule!
Czy brak witamin jest przyczyną chorób reumatycznych?
Nie można w pełni zgodzić się z tym, że brak witamin w diecie odpowiada za choroby reumatyczne, jednak długotrwały niedobór wybranych składników zwiększa szansę wystąpienia chorób reumatycznych. Warto zwrócić uwagę na uzupełnienie codziennych posiłków w produkty zawierające wapń, potas, wit. K, wit. D oraz witaminy z grupy B, które wpływają na utrzymanie kości i stawów w prawidłowej kondycji.
Dowiedz się więcej na temat reumatoidalnego zapalenia stawów w ciąży z naszego artykułu blogowego!