Potówki – czym są, dlaczego powstają i jak się ich pozbyć

Potówki to niewielkie krostki o białym lub czerwonym kolorze, które mogą pojawić się na skórze w różnych częściach ciała. Często dotykają niemowląt, ale występują także u dorosłych – szczególnie jako efekt przegrzewania ciała. Zwykle nie są groźne dla zdrowia, ale mogą powodować dyskomfort lub przeszkadzać ze względów estetycznych. Czym dokładnie są potówki, jak powstają oraz jak skutecznie się ich pozbyć?

Jak wyglądają potówki?

Potówki powstają w wyniku zablokowania gruczołów potowych – zwykle pod wpływem zwiększonej perspiracji (wydzielania potu).

Na skórze mogą pojawić się wtedy niewielkie krostki wypełnione płynem, które mogą – choć nie zawsze muszą – powodować świąd lub pieczenie. Tzw. krosty od potu przybierają różne formy – od niewielkich, przezroczystych bąbelków po czerwone, wyraźnie odznaczone grudki. Często pojawiają się w miejscach, gdzie skóra ma ograniczony dostęp do powietrza (na przykład w wyniku noszenia nieprawidłowej odzieży). Umiejscawiają się pod pachami, w zgięciach łokci i kolan, na szyi, przedramionach i tułowiu. Potówki mogą pojawić się także na twarzy (często na czole i policzkach).

Przyczyny powstawania potówek

Jak powiedzieliśmy, potówki najczęściej pojawiają się w wyniku nadmiernej produkcji potu – w sytuacji, gdy skóra nie ma możliwości skutecznego odprowadzania wilgoci. Za najczęstsze przyczyny powstawania potówek możemy uznać:

• Specyficzny mikroklimat – przede wszystkim gorące i wilgotne powietrze, na przykład w intensywnie ogrzewanych pomieszczeniach z nieprawidłową wentylacją.
• Przegrzewanie organizmu – na co szczególnie trzeba zwrócić uwagę w przypadku niemowląt i małych dzieci (potówki mogą powstać po przegrzaniu spowodowanym zbyt grubym ubraniem lub nadmiernym okrywaniem malucha). U dorosłych mogą niekiedy pojawić się po intensywnym wysiłku.
• Nieodpowiednia odzież – odzież wykonana z syntetycznych materiałów, które nie przepuszczają powietrza (potówki mogą pojawić się także w miejscach, w których skóra jest uciskana, na przykład przez oparcie lub siedzisko krzesła).

Inne przyczyny to nieprawidłowa higiena podczas depilacji czy zaburzenia hormonalne (większe ryzyko powstawania potówek występuje na przykład przy niedoczynności tarczycy, a także u osób otyłych).

Potówki na ciele – rodzaje

Krosty powstające pod wpływem potu można podzielić na kilka typów. Różnią się wyglądem, głębokością występowania w kanaliku potowym (rurkowej strukturze wyprowadzającej pot z gruczołu potowego) oraz dolegliwości, jakie powodują.

• Potówki krystaliczne – to łagodne zmiany w postaci przezroczystych, drobnych pęcherzyków. Tworzą się w powierzchniowych warstwach naskórka. Zmiany te nie powodują stanu zapalnego, jednak jeśli dojdzie do nadkażenia bakteryjnego, może pojawić się zaczerwienienie, świąd i ropienie.
• Potówki czerwone – nazywane też zapalnymi, charakteryzują się blokadą przewodów potowych w głębszych warstwach naskórka. To czerwone, zwykle wyraźnie odznaczone zmiany, które często pojawiają się tułowiu, szyi i okolicach pachwin. Mogą powodować swędzenie, które przechodzi w pieczenie. 
• Potówki głębokie – występują relatywnie rzadko, a blokada kanału dotyczy najgłębszych warstw naskórka (na granicy ze skórą właściwą lub w jej obrębie). Grudki na skórze są w tym przypadku większe i mogą zaburzać wydzielanie potu, a w konsekwencji termoregulację osoby z tymi dolegliwościami. W klimacie umiarkowanym zmiany te występują bardzo rzadko.

Jak pozbyć się potówek?

Pozbycie się potówek zwykle nie wymaga skomplikowanych metod leczenia ani przyjmowania leków. Najczęściej wystarczy zadbanie o higienę skóry oraz stosowanie kosmetyków (maści, kremów, czy środków w aerozolu) działających normalizująco i wyciszająco na skórę z dysfunkcjami.

Pomocne może być także chłodzenie skóry – na przykład przez przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, chłodne natryski lub nakładanie zimnych okładów na miejsca, w których pojawiły się krostki. Miejsca te nie powinny być też długotrwale uciskane.

W przypadku nadkażeń bakteryjnych konieczne może być zastosowanie antybiotyków (najczęściej miejscowo).

Jakie kosmetyki warto zastosować?

Najlepsze będą preparaty, które zawierają naturalne składniki o działaniu oczyszczającym i wyciszającym – których skład nie ma potencjału drażniącego. Dobrym wyborem będą na przykład kosmetyki na bazie wody siarczkowej, która w swoim składzie naturalnie zawiera wiele regenerujących skórę składników mineralnych. To między innymi jony siarczkowe, sole wapnia, magnezu i potasu, selen, chlorki, jodki i bromki – które wielokierunkowo i synergicznie przywracają równowagę skórze.

Uzdrowiskowa woda siarczkowa to także bogactwo cynku – jednego z najsilniejszych mikroelementów stosowanych w preparatach na potówki. Skuteczność cynku opiera się na trzech filarach:

• Działanie wysuszające – to ważne, ponieważ tzw. pryszcze od potu, są spowodowane wzmożoną perspiracją. Cynk usuwa nadmiaru wilgoci ze skóry, nie zaburzając jej równowagi hydrolipidowej.
• Działanie antybakteryjne i przeciwzapalne – cynk wspiera usuwanie bytujących na skórze bakterii, które mogą wywołać stan zapalny i infekcję w obrębie zmian. Istotnie wspiera też proces gojenia i normalizuje skórę.
• Łagodzenie podrażnień – w tym związanego z nimi świądu, pieczenie lub poczucia dyskomfortu.

Czym smarować potówki? Polecane kosmetyki dr Duda

Maści, kremy i inne preparaty na potówki są dostępne w różnych wariantach. Warto wybierać produkty o działaniu normalizującym – oczyszczającym, łagodzącym i nawilżającym.

Kosmetyki dr Duda, które mogą pomóc w walce z potówkami to na przykład:

• Żel Siarczkowy – do kąpieli i pod prysznic – można go wykorzystać do mycia ciała lub kąpieli siarczkowych, które usuwają toksyny, oczyszczają i ściągają pory (co sprzyja normalizacji wydzielania potu). Zawiera glicerol, który silnie pochłania wodę oraz olejek sosnowy o właściwościach dezynfekujących.
• Mineralny żel siarczkowy SOLEC-ZDRÓJ SPA – zmiękcza, wygładza i delikatnie złuszcza naskórek. Dodatkowo ma działanie antyseptyczne, dzięki czemu zapobiega nadkażeniom potówek. Ponadto ogranicza świąd i sprzyja gojeniu się ran i zadrapań. Zawarta w składzie bocheńska sól lecznicza (sól jodowo-bromowa) wzmacnia działanie mineralizujące wody siarczkowej, a gliceryna i mocznik przywracają balans w nawodnieniu skóry.
• Krem rokitnikowy Airless – nadaje się do pielęgnacji każdego rodzaju skóry, szczególnie przesuszonej, łuszczącej się, podrażnionej i z niedoskonałościami. W jego składzie znajdziesz olejek rokitnikowy, mocznik oraz glicerynę roślinną. Olejek rokitnikowy ma silne właściwości antyoksydacyjne, wzmacnia i regeneruje skórę.

Co robić, aby potówki się nie pojawiały?

Bardzo ważna jest odpowiednia higiena – codzienne mycie skóry delikatnym mydłem, a także noszenie lekkiej, przewiewnej odzieży – najlepiej z naturalnych, pozwalających na sprawną cyrkulację powietrza, materiałów.

Należy też unikać przegrzewania – na przykład zbyt wysokiej temperatury w nocy. Na przegrzewanie i powstawanie potówek szczególne narażone są niemowlęta i najmłodsze dzieci, dlatego w ich przypadku zaleca się zachować szczególną ostrożność.