Co to jest łuszczyca skóry? Leczenie i pielęgnacja zmian łuszczycowych
Łuszczyca to przewlekła choroba dermatologiczna, której charakterystyczną cechą jest złuszczanie się skóry. Przy łuszczycy bardzo ważna jest nie tylko farmakoterapia dobrana przez lekarza, ale także prawidłowa pielęgnacja skóry. Dowiedz się, co na łuszczycę stosować i po jakie kosmetyki sięgać, aby złagodzić objawy oraz przyspieszyć proces leczenia.
Czym jest łuszczyca skóry?
Łuszczyca (psoriasis) to przewlekła choroba skóry (dermatoza) mająca podłoże genetyczne i dotykającą około 2,5-3 procent populacji w strefie Europy Środkowej. Nie jest to choroba jednorodna, co oznacza, że występuje pod wieloma różnymi odmianami.
Łuszczyca skóry pojawia się w różnym wieku i dotyczy obojga płci. Dziedziczenie łuszczycy jest powszechne i choroba często występuje rodzinnie, a ryzyko zachorowania wzrasta gdy przynajmniej jedno z rodziców jest chore na łuszczycę.
Należy jednak podkreślić, że nie jest to reguła i nie można ze stuprocentową pewnością stwierdzić kto zachoruje na tę chorobę. Rzeczywiście, łuszczyca pojawia się często wśród osób spokrewnionych, ale każdy może nagle zachorować na łuszczycę i nie można nic zrobić, aby jej zapobiec.
Z czym można pomylić łuszczycę?
Choroba, która jest najczęściej mylona z łuszczycą to atopowe zapalenie skóry (AZS). Oznakami obu chorób są swędzące zaognione zmiany skórne, pojawiające się często w tych samych miejscach. AZS to silna reakcja alergiczna skóry na różnego rodzaju czynniki środowiskowe, środki chemiczne oraz produkty spożywcze. Atopowe zapalenie skóry może być także spowodowane uwarunkowaniami genetycznymi. W przeciwieństwie do łuszczycy, AZS nie powoduje tak intensywnego łuszczenia się naskórka – skóra jest czerwona i zrogowaciała, ale przy tym błyszcząca i przypominająca bardziej liszaj.
Sprawdź również jaka jest różnica pomiędzy egzemą a łuszczycą!
Czy łuszczyca to poważna choroba?
Jej przewlekły przebieg oraz trudność w leczeniu sprawiają , iż stanowi jeden z poważniejszych problemów współczesnej dermatologii.
Czy łuszczyca jest zakaźna?
Wiele osób ma obawy związane z tym czy łuszczycą można się zarazić. Warto mieć świadomość tego, że łuszczyca nie jest zakaźna i nie można się nią od nikogo zarazić.
Jakie są pierwsze objawy łuszczycy?
Łuszczyca to choroba, która dotyka osób w różnym wieku. Pierwsze objawy łuszczycy pojawiają się w wieku nastoletnim, do 25 roku życia, a drugi wysiew ma miejsce po 40 roku życia. Wczesne zmiany mają od 1 mm do 2 cm objętości i przeważnie możemy je zaobserwować na głowie, kolanach, łokciach lub dłoniach. W pełni rozwinięte wykwity szerzące się obwodowo, mogą osiągać wielkość nawet kilku centymetrów i są pokryte mocno przylegającymi łuskami o srebrzystym odcieniu.
Wyróżnia się dwa podstawowe typy łuszczycy pod względem dwóch szczytów zachorowań:
- łuszczyca typu I – występująca najczęściej od 20 do 40 roku życia, zdarzają się jednak przypadki występowania już od wieku 10 lat. Jest to typ młodzieńczy, najczęściej powiązany z dziedziczeniem autosomalnym dominującym. Może mieć ciężki przebieg, a w 80 % zauważa się obecność antygenu HLA Cw6.
- łuszczyca typ II – występująca między 50 a 70 rokiem życia. Łuszczyca dorosłych ma dużo łagodniejsze objawy oraz proces postępowania, rzadko występuje rodzinnie, natomiast częściej notuje się obecność antygenów HLA B44 i Cw4.
Łuszczyca może objąć całe ciało chorego, albo przyjąć postać małych grudek zlokalizowanych jedynie gdzieniegdzie. Diagnozowana jest na podstawie lokalizacji i rodzaju zmiany. Bardzo wiele osób cierpi przy tym również na intensywne swędzenie skóry. Szacuje się, że około 60% – 70% chorych na łuszczycę walczy również ze świądem.
Jak wygląda łuszczyca skóry? Podstawowym objawem łuszczycy jest grudka łuszczycowa będąca wypukłą zmiana na skórze, przeważnie czerwonego koloru. Widoczne są okrągłe lub owalne grudki o różnej wielkości, które obejmują duże powierzchnie ciała. Zmiany łuszczycowe najczęściej pokryte są srebrzystą łuską, wyraźnie odgraniczoną od zdrowej skóry. Łuski te sa bardzo łamliwe i ulegają złuszczeniu – stąd właśnie pochodzi nazwa choroby.
Jakie są przyczyny łuszczycy skóry?
Główna przyczyna łuszczycy i jej rozwoju jest do tej pory nieznana i nie wiemy co ją powoduje. Uznaje się jednak, że duży wpływ na proces powstawania zmian łuszczycowych na ciele ma podłoże genetyczne (różnice w obrębie genu HLA-Cw6,) i immunologiczne. Natomiast wiemy jak powstaje łuszczyca – dużą rolę odgrywają mechanizmy, które powodują tworzenie się na skórze charakterystycznych łusek, co jest powodowane przez nieprawidłowe, nadmierne namnażanie się komórek naskórka i stan zapalny.
Czynniki środowiskowe, które także mogą mieć wpływ na łuszczycę i jej następstwa to: palenie papierosów, picie alkoholu, przebyte infekcje, a nawet stres i zażywanie leków. Inne okoliczności, na które należy zwrócić uwagę to przede wszystkim różnego rodzaju schorzenia metaboliczne, np. cukrzyca typu 2 oraz dna moczanowa.
Łuszczyca charakteryzuje się również okresowością zmian na skórze, czyli nawrotami i przerwami pomiędzy tymi okresami, podczas których na skórze nie ma zmian. Częstotliwość występowania nawrotów zależy od stopnia nasilenia choroby i skuteczność leczenia oraz, co ważne – od właściwej pielęgnacji skóry.
Jakie są rodzaje łuszczycy?
Objawy łuszczycy można minimalizować, jednak należy dopasować leczenie i pielęgnację skóry łuszczycowej do danej odmiany łuszczycy.
Łuszczyca nie jest chorobą jednorodną. U wielu osób występuje pod różnymi postaciami, a rozpoznanie dotyczące tego, z jakim rodzajem łuszczycy pacjent ma do czynienia, prowadzone jest na podstawie wyglądu zmian, miejsca ich występowania, intensywności czy charakteru łuski.
Rodzaje łuszczycy różnią się od siebie wyglądem zmian na skórze, ale również miejscem występowania:
- Łuszczyca zwyczajna, zwana również pospolitą, występuje najczęściej, bo aż u 80-90% chorych. Charakteryzuje się ona zmianami wypukłymi, okrągłymi lub owalnymi, pokrytymi białą ( srebrzystą łuską). Ponadto zmiany na skórze są wyraźnie oddzielone od zdrowej skóry i przeważnie pokrywają skórę głowy, pleców, nóg i łokci, ale mogą także pojawić się na twarzy, dłoniach oraz na brzuchu.
- Łuszczyca odwrócona to choroba, która dotyka przede wszystkim osoby starsze i otyłe. Zmiany lokalizują się na owłosionych miejscach ciała, w zgięciach, pachwinach, pośladkach i fałdach skórnych, czyli wszędzie tam, gdzie skóra ma kontakt ze skórą i może dochodzić do otarć. Ten typ łuszczycy jest bardzo uciążliwy, ponieważ bardzo często towarzyszą jej również stany zapalne skóry.
- Łuszczyca krostkowa wyraźnie różni się od pozostałych. Charakteryzuje się niewielkimi żółtawymi krostkami, które dodatkowo wypełnione są ropą. Grudki z czasem wysychają, a pozostałością po nich są brązowe kropki. Dodatkowo po wyschnięciu grudek, skóra w tym miejscu może zacząć się łuszczyć. Jest to choroba przede wszystkim osób dorosłych, najczęściej obserwowana na dłoniach i stopach. Jej pojawienie się może się wiązać z infekcjami, poparzeniami słonecznymi lub żażywaniem niektórych leków. Chorobie może towarzyszyć również gorączka, uczucie zmęczenia oraz dreszcze, a najgroźniejszym powikłaniem jest amyloidoza z zajęciem nerek.
- Łuszczyca erytrodermiczna to najcięższa ze wszystkich odmian łuszczycy. Chory, u którego zostanie zdiagnozowana, nie tyko musi natychmiast rozpocząć leczenie, ale powinien również być od razu hospitalizowany, ponieważ ten rodzaj łuszczycy stanowi bardzo poważne zagrożenie dla życia chorego. Objawami tej odmiany są nie tylko zmiany skórne, ale również reakcja całego organizmu polegająca na: trudnościach w utrzymaniu właściwej temperatury ciała, odczuwaniu ataków zimna i gorąca, czy przyspieszonym biciu serca. Zmiany są czerwone i płaskie, a swoim wyglądem przypominają poparzenia i występują niemalże na całej powierzchni ciała.
- Łuszczyca kropelkowa najczęściej pojawia się po przebytych infekcjach gardła. Objawy choroby występują w postaci kropelek na skroniach lub czole, na kończynach, a czasami też na tułowiu.
- Łuszczyca stawowa jest bardzo rzadkim a zarazem niezwykle groźnym rodzajem łuszczycy, który najcześciej występuje po ok. 10 latach od pierwszych objawów. Jest to przewlekłe zapalenie stawów typu dystalnego, reumatoidalnego lub zniekształcającego. Leczenie łuszczycy nadzorowane jest przez reumatologa, gdyż może doprowadzić do trwałego kalectwa.
Zmiany łuszczycowe najczęściej występują jako:
- łuszczyca na łokciach,
- łuszczyca na kolanach,
- łuszczyca na pośladkach,
- łuszczyca na stopach,
- łuszczyca na dłoniach,
- łuszczyca na paznokciach,
- łuszczyca kości krzyżowej,
- łuszczyca twarzy,
- oraz łuszczyca skóry głowy.
Jak leczyć łuszczycę skóry?
Sposób leczenia łuszczycy przede wszystkim zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby, a także obszaru jaki ona zajmuje.
Skuteczne leczenie łuszczycy powinno odbywać się w dwóch etapach:
- Pierwszy etap polega na usuwaniu łuski, po to aby przygotować skórę do leczenie podstawowego. W tym celu stosuje się przez 3-4 dni preparaty mające właściwości zmiękczające naskórek.
- W drugim etapie leczenia stosuje się leki hamujące nadmierne namnażanie się komórek naskórka oraz leki przeciwzapalne. Ten etap trwa dłużej i zależy od stopnia nasilenia zmian.
W leczeniu łuszczycy dermatolodzy najczęściej zalecają stosowanie:
- Kortykosterydów, które działają bardzo silnie przynosząc szybki efekt leczniczy, jednocześnie zmniejszają namnażanie się komórek naskórka i likwidują stan zapalny.
- Retinoidów silnie zmniejszających namnażanie się komórek naskórka i nieco słabiej likwidujących stan zapalny.
- Pochodnych witamin D3, działających bezpośrednio przeciwzapalnie i jednocześnie hamując nadmierne namnażanie się komórek naskórka.
Co stosować na łuszczycę? – Pielęgnacja zmian łuszczycowych
Ogromnie ważną sprawą jest właściwa pielęgnacja zmian łuszczycowych, ponieważ zapobiega ona nawrotom tej choroby. Właściwie dobrane produkty kosmetyczne w istotny sposób pomagają chorym utrzymywać skórę w dobrej kondycji, nawilżyć ją i wspomóc szybką regenerację. Ponadto zastosowanie odpowiednich produktów kosmetycznych wesprze również leczenie farmakologiczne poprzez ułatwienie wchłaniania i przenikania w głąb skóry substancji stosowanych w leczeniu miejscowym w postaci maści, kremów czy żeli.
Od razu nasuwa się pytanie jakie kosmetyki do pielęgnacji skóry z łuszczycą należy stosować? Ważne jest, aby wybrane preparaty miały delikatne właściwości złuszczające. Obszary ciała, na których wystąpiła łuszczyca, należy regularnie oczyszczać ze złuszczającego się naskórka. Istotne jest również odpowiednie nawilżanie i natłuszczanie oraz łagodzenie świądu. Oznacza to, że w leczeniu łuszczycy najlepiej sięgać po emolienty, ponieważ takie kosmetyki wygładzą skórę, pozwolą odzyskać jej prawidłowe nawilżenie oraz sprężystość.
Do najnowszej generacji produktów kosmetycznych opartych na buskiej mineralnej wodzie siarczkowej należą Psorinokosmetyki marki dr Duda. Są to kosmetyki, które w dużej mierze powstały na bazie wody siarczkowej lub siarkowej oraz z wyciągów borowinowych pochodzących ze źródeł znajdujących się w Busku Zdroju, i których skład został opracowany specjalnie do pielęgnacji wrażliwej skóry łuszczycowej. Doskonale pielęgnują zmiany chorobowe, nawilżają je i łagodzą podrażnienia. W rezultacie, skóra ze zmianami łuszczycowymi jest mniej wysuszona, napięta i mniej ściągnięta, co powoduje, że nie jest tak bolesna.
Do stosowania dostępne są żele do kąpieli, balsamy i maski do ciała, które pobudzają mikrokrążenie w głębszych partiach skóry, a przez to odżywiają i wzmacniają jej warstwy zewnętrzne, łącznie z naskórkiem.
Łuszczyca – program Dra Dudy oparty o 4 kroki pielęgnacyjne:
Sprawdź nasz autorski program 4 kroków w pielęgnacji skóry łuszczycowej, w którego skład wchodzą:
- Żel borowinowo-solankowy dr Duda zawiera wodny wyciąg borowinowo-solankowy z kompleksem kwasów huminowych w postaci rozpuszczalnych huminianów. Pomaga pozbyć się martwych komórek naskórka, czyli nieestetycznych łusek. Ma on także podobne właściwości do witaminy E i koenzymu Q10, które w kosmetyce znane są jako „eliksir młodości”. Żel uelastycznia skórę i nadaje jest sprężystości, a jednocześnie jej nie wysusza. W celu pozbycia się martwych komórek naskórka (łusek) należy wmasować go okrężnymi ruchami. Jego zaletą jest również fakt, że nie brudzi i nie zostawia tłustych pozostałości na skórze i ubraniu.
- Buski żel siarczkowy dr Duda wzmacnia efekt pielęgnacyjny żelu borowino-siarczkowego. Działa keratolitycznie, keratoplastycznie, odżywia łuszczącą się skórę i intensywnie ją nawilża. Preparat ten zawiera oprócz buskiej wody siarczkowej również solankę, której składniki mineralne rozszerzają naczynia krwionośne, zmniejszają pobudliwość zakończeń nerwowych i hamują mitozę komórek, szczególnie skutecznie w skórze łuszczycowej. Zawarte w tym preparacie biopierwiastki tworzą w skórze „płaszcz solny” i dzięki jego właściwościom higroskopijnym zwiększają wilgotność i napięcie skóry. Ponadto kąpiele te wzmacniają ścianki naczyń włosowatych w skórze, łagodzą podrażnienia i świąd skóry, wygładzają ją, dają uczucie relaksu i świeżości. Dla dobrego efektu, buski żel siarczkowy należy stosować dwa razy w tygodniu.
- Maska siarczkowa dr Duda utrwala działanie deratolityczno-keratoplastyczne, natłuszcza głębokie partie skóry i pomaga przywrócić jej naturalny płaszcz ochronny. Należy nawilżyć miejsca zmian łuszczycowych i wmasować maskę w skórę. Maska działa jako naturalny zmiatacz wolnych rodników tlenowych i opóźnia starzenie się skóry. Ponadto preparat ten głęboko natłuszcza skórę przywracając jej naturalny płaszcz ochronny.
- Żel siarczkowy do kąpieli i aromaterapii dr Duda przeznaczony jest do stosowania 2 razy na tydzień. W jego składzie znalazła się woda siarczkowa oraz solanka. Rozszerza on naczynka krwionośne, hamuje mitozę komórek, poprawia napięcie i wilgotność skóry.
Powyższe kosmetyki na łuszczycę są rekomendowane przez:
- Ogólnopolskie Stowarzyszenie Chorych na Łuszczycę „Psoriasis”,
- Świętokrzyskie Stowarzyszenie Chorych na Łuszczycę,
- i Dolnośląskie Stowarzyszenie Pomocy Chorym na Łuszczycę i ŁZS.
Czego unikać przy łuszczycy skóry?
Wiele osób chce wiedzieć co zaostrza łuszczycę i co ją może nasilić. Ponieważ skóra łuszczycowa jest bardzo wrażliwa i podatna na podrażnienia, warto zrezygnować z kosmetyków, które bogate są w substancje chemiczne mogące te podrażnienia zaostrzać. Znacznie lepszym wsparciem będą tu kosmetyki naturalne, wyprodukowane na bazie wody.
Należy również wystrzegać się pokusy zdrapywania łusek łuszczycowych, ponieważ może to prowadzić do nasilenia się objawów łuszczycy.
Łuszczyca skóry – Podsumowanie
Najczęściej choroby skóry uważane są przez społeczeństwo za problem kosmetyczny. Pacjenci chorujący na łuszczycę gorzej postrzegają własne ciało, co bardzo często prowadzi do obniżonego poczucia własnej wartości i pogorszenia jakości życia.
Bardzo ważnym elementem w procesie leczenia skóry łuszczycowej jest jej odpowiednia pielęgnacja. I choć dla każdego jasne jest, że kosmetyki nie leczą, a jedynie pielęgnują, to wiele osób zapomina o tym, że w przypadku problemów dermatologicznych, pielęgnacja istotnie wpływa na efekty leczenia łuszczycy, wspierając terapię farmakologiczną.
Nieleczona łuszczyca stanowi duży problem dla osób dotkniętych tą przypadłością i potrafi znacząco utrudniać normalne funkcjonowanie. Na szczęście z pomocą odpowiednich leków i kosmetyków można złagodzić jej przebieg i cieszyć się normalnym życiem.
Artykuły o podobnej tematyce:
- Odżywianie w łuszczycy i leczenie dietą – dietetyk kliniczny radzi
- Jak żyć z łuszczycą – kilka praktycznych wskazówek
- Co na łuszczyce głowy?