Dieta w leczeniu Łuszczycy – dietetyk kliniczny radzi

Oprócz stosowania się do zaleceń lekarskich oraz odpowiedniej pielęgnacji ciała, dieta może odgrywać ważną rolę w przebiegu terapii łuszczycy. Obecnie w publikacjach naukowych brakuje obiektywnych badań, które pozwoliłyby sformułować jednoznaczne  zalecenia żywieniowe. Odpowiednio zbilansowana dieta nie tylko wpływa na obraz kliniczny łuszczycy, ale zmniejsza również ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. O ile na uwarunkowania genetyczne nie mamy wpływu, to bez problemu możemy przejąć kontrolę nad dietą, która pomoże nam ograniczyć rozwój zmian łuszczycowych. Poniżej przedstawiam Wam praktyczne wskazówki, które warto wprowadzić w życie osób chorych na łuszczycę. Utrzymuj prawidłową masę ciała. Najprostszą metodą, która pozwoli ocenić aktualną masę ciała, jest wskaźnik masy ciała (ang. body mass index, BMI). Wskaźnik BMI został opracowany wyłącznie dla osób dorosłych i nie może być stosowany u dzieci i młodzieży, kobiet w ciąży oraz sportowców. Aby obliczyć ten wskaźnik, możesz posłużyć się gotowymi kalkulatorami dostępnymi w
Internecie. W badaniach przeprowadzonych u chorych na łuszczycę wykazano, że dieta niskokaloryczna i w konsekwencji zmniejszenie masy ciała sprzyja redukcji zmian łuszczycowych oraz poprawia jakość życia pacjentów.

Pamiętaj!

Restrykcyjne diety, lecznicze głodówki, cudowne oczyszczanie stanowią duże niebezpieczeństwo dla Twojego stanu zdrowia. Zbyt duży deficyt energetyczny może utrudnić proces odchudzania. Diety, które w bardzo krótkim czasie pozwalają się pozbyć nadmiernej masy ciała, najczęściej kończą się efektem jo-jo, poważnymi niedoborami pokarmowymi, obniżeniem odporności, zwiększonym ryzykiem infekcji, wypadaniem włosów, zaburzeniami miesiączkowania u kobiet, a nawet zaburzeniami odżywiania. Bezpiecznie jest tracić od 0,5 do 1 kg masy ciała na tydzień. Twoje zdrowie jest
najważniejsze, dlatego zachowaj zdrowy rozsądek. Ogranicz spożywanie „złych” tłuszczy! Pamiętaj, że to głównie jakość, a nie ilość spożywanych tłuszczy ma znaczenie.

•  Wyeliminuj z diety wysoko przetworzone produkty, takie jak batony, ciasta,

  chipsy, popcorn, żywność typu fast-food oraz pieczywo cukiernicze.

•  Staraj się wybierać chude gatunki mięs i wędlin zamiast tłustych. Boczek,

  kabanosy, parówki, tłuste wędliny zastąp chudym mięsem drobiowym – kurczak,

  indyk, wołowina, cielęcina. Po obróbce kulinarnej ściągaj skórę z mięsa.

•  Unikaj smażenia na głębokim tłuszczu. Postaw na gotowanie w wodzie, na parze,

  duszenie bez wcześniejszego obsmażania bądź pieczenie.

•  Zamiast kolejnej warstwy masła na chlebie, możesz samodzielnie przygotować

  pasty warzywne do smarowania pieczywa.

Zwiększ udział warzyw i owoców w diecie, szczególnie tych bogatych w antyoksydanty. Spożywaj warzywa i owoce kilka razy dziennie. Powinny one stanowić podstawę Twojej diety. Warzywa i owoce zawierają duże ilości błonnika, witamin i składników mineralnych, które sprzyjają poprawie stanu skóry. Warzywa bogate w antyoksydanty to:
jarmuż, brokuły, sałata, kalafior, papryka, pomidor, natka pietruszki, dynia, koperek, szparagi, boćwina, biała i czerwona kapusta. W przypadku owoców będą to: czarne porzeczki, owoce dzikiej róży, kiwi, agrest, maliny, morele, brzoskwinie, czarne jagody, jabłka i winogrona.
Ze względu na zawartość alkaloidów w warzywach psiankowatych (ziemniaki,bakłażan, papryka, pomidory, kolorowy pieprz) możesz spróbować wyeliminować je z jadłospisu i obserwować reakcję organizmu. Zwiększ udział błonnika pokarmowego w diecie.Wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe: pieczywo razowe,  zmienna), brązowy ryż, makaron pełnoziarnisty, płatki zbożowe (owsiane, żytnie,jęczmienne) oraz otręby. Nie zapomnij uwzględnić w swojej diecie nasion, pestek oraz warzyw i owoców.

Wprowadź do swojej diety ryby.

Wieloni nasycone kwasy tłuszczowe omega-3 stanowią istotne uzupełnienie terapii żywieniowej chorób skóry. Do kwasów omega-3 zaliczamy kwas α-linolenowy (ALA), kwas eikozapentaenowy (EPA) oraz kwas dokozaheksaenowy (DHA). ALA odnajdziemy głównie w oleju lnianym, rzepakowym, oliwie z oliwek, siemieniu lnianym, orzechach włoskich oraz nasionach chia. Z kolei EPA i DHA znajdziemy w tłustych rybach morskich takich jak śledź, makrela, sardynki czy łosoś. Jeśli nie spożywasz ryb, zadbaj o suplementację dobrej jakości tranem (olej z wątroby dorsza i ryb dorszowatych!) lub kwasami omega-3.

Pij dużo wody.

Woda jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Prawidłowe nawodnienie organizmu jest jednym z czynników wpływających na stan skóry. Zaleca sę wypijanie ok. 2,5 litra wody dziennie.Unikaj spożywania alkoholu i ogranicz palenie tytoniu.
Nadmierne spożycie alkoholu oraz palenie tytoniu wpływają niekorzystnie na przebieg łuszczycy i prowadzi do nasilenia zmian łuszczycowych. Ogranicz spożycie ostrych przypraw i produktów zawierających kofeinę. U niektórych pacjentów obserwuje się zaostrzenie zmian łuszczycowych po spożyciu
kawy oraz ostrych przypraw. Najlepszym rozwiązaniem jest obserwacja własnego organizmu po spożyciu tych produktów.

Zadbaj o odpowiednią i uzasadnioną suplementację.

Suplement diety nie może być stosowany jako zamiennik zrównoważonej i zbilansowanej diety. Suplementy diety powinny być stosowane w uzasadnionych
przypadkach przy stwierdzeniu niedoborów.
 Witamina D
Niedobory witaminy D obserwuje się w przypadku chorób autoimmunologicznych, w tym łuszczycy. Jednak brakuje jednoznacznych dowodów, które potwierdzałyby korzystny efekt doustnej suplementacji witaminy D w terapii łuszczycy. Według zaleceń opublikowanych w czasopiśmie JAMA
Dermatology z 2018 roku nie zaleca się doustnej suplementacji witaminą D u osób z prawidłowym poziomem 25(OH)D w surowicy krwi. Według polskich
rekomendacji dotyczących zasad suplementacji i leczenia witaminą D, w grupach ryzyka, w tym chorób autoimmunologicznych, zaleca się utrzymać stężenie
optymalne > 30-50 ng/ml.

 Witamina B12
Istnieje jedno małe badanie, które wskazywało na potencjalne korzyści z suplementacji witaminy B12.  Na ten moment brakuje wystarczającej ilości
dowodów, aby doustna suplementacja witaminy B12 była zalecana w chorobach skóry. Zaleca się suplementację w przypadku stwierdzonych niedoborów w
surowicy krwi.

 Selen
Jedno z badań wykazało, że suplementacja selenem, enzymu Q10 oraz witaminą E ma korzystny wpływ na stan skóry w erytrodermii łuszczycowej, jednak nie ma wystarczającej ilości badań naukowych, które potwierdziłyby tę zależność.

 Olej rybi
Dane dotyczące doustnej podaży oleju rybiego u chorych na łuszczycę są sprzeczne. Część z nich potwierdza korzyści płynące z suplementacji, ale istnieją
też takie, które nie wykazują poprawy klinicznej w grupie pacjentów przyjmujących olej rybi. Jeśli w Twojej diecie nie występują tłuste ryby morskie,
możesz rozważyć suplementację tranem bądź kwasami omega-3. Podstawą dobrego samopoczucia jest racjonalna dieta. Przed podjęciem jakiejkolwiek
suplementacji należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ niektóre suplementy diety mogą negatywnie wpływać na skuteczność przyjmowanych leków.

Nie ulegaj chwilowym trendom żywieniowym.

Popularne mody żywieniowe mogą być niebezpieczne dla Twojego stanu zdrowia. Zrównoważona i zbilansowana dieta stanowi punkt wyjścia w budowaniu zdrowych nawyków żywieniowych. Skrajnie restrykcyjne i niskokaloryczne diety nie dają gwarancji utrzymania masy ciała. Prawidłowa dieta powinna wypracować w Tobie zdrowe nawyki żywieniowe, a utrata masy ciała jest skutkiem ubocznym. Podstawą każdej diety redukcyjnej jest ujemny bilans
energetyczny, a nie wbrew opinii innych cudowne właściwości soku z selera bądź lecznicze głodówki. Zachowaj cierpliwość i rozsądek. Zadbaj o siebie i swoje zdrowie!

Powyższe wskazówki to jedynie sugestie, które warto wdrożyć w życie. Przed zastosowaniem jakiejkolwiek diety warto skonsultować się z lekarzem bądź dietetykiem.

Autor:
dietetyk kliniczny
Wioletta Michałowska
Ig: @zakrecona.micha
Dyplomowany dietetyk kliniczny, od 7 roku życia choruje na łuszczycę. Do jej zainteresowań należy dietetyka kliniczna, a w szczególności dietoterapia w chorobach. Uważa, że kluczem do sukcesu jest wypracowanie zdrowychnawyków żywieniowych, które sprzyjają poprawie stanu zdrowia. Chce zawrócić innym w głowie zdrowym jedzeniem.

Piśmiennictwo:
1. Bjorneboe A., Smith A., Bjorneboe G.: Effect of dietary supplementation with n-3
fatty acids on clinical manifestations of psoriasis. Br. J. Dermatol. 1988; 118: 77–83
2. Bittiner S., Tucker W., Cartwright I., Bleehen S.: A double-blind, randomized,
placebo-controlled trial of fish oil in psoriasis. Lancet 1988; 331: 378– –380
3. Sterry W., Strober B., Menter A.: Obesity in psoriasis: the metabolic, clinical and
therapeutic implications. Report of an interdisciplinary conference and review. Br. J.
Dermatol. 2007; 157: 649–655
4. Naldi L., Chatenoud L., Linder D. Cigarette smoking, body mass index and stressful
life events as risk factors for psoriasis: results from an Italian case-control study. J.
Invest. Dermatol. 2005; 125: 61–67
5. Cohen A., Sherf M., Vidavsky L. i wsp.: Association between psoriasis and the
metabolic syndrome. Dermatology 2008; 216: 152–155
6. Kharaeva Z., Gostova E., De Luca C. i wsp.: Clinical and Biochemical Effects of
Coenzyme Q(10), Vitamin E, and Selenium Supplementation to Psoriasis Patients.
Nutrition. 2009; 25(3): 295-302
7. Rusińska A., Płudowski P., Walczak M.: Zasady suplementacji i leczenie witaminą D
– nowelizacja 2018 r. Postępy Neonatologii. 2018; 24(1)
8. Owczarczyk-Saczonek A., Placek W.: Czy dieta w łuszczycy ma znaczenie? Prz
Dermatol. 2014; 4(101): 319-326.
9. Siemienas N.: Postępowanie dietetyczne przy leczeniu łuszczycy. Food Forum 2015,
2(8): 22-25.
10. Barrea L, Balato N, Di Somma C, et al. Nutrition and psoriasis: is there any
association between the severity of the disease and adherence to the Mediterranean
diet? J Transl Med. 2015; 13:18
11. Armstrong A.W., Harskamp C.T., Armstrong E.J.: The association between psoriasis
and obesity: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Nutr
Diabetes. 2012; 2: e54
12. Jensen P., Zachariae C., Christensen R. i wsp.: Effect of weight loss on the severity of
psoriasis: a randomized clinical study. JAMA Dermatol. 2013; 149: 795–801
13. Ford A.R., Siegel M., Bagel J. i wsp.: Dietary Recommendations for Adults With
Psoriasis or Psoriatic Arthritis From the Medical Board of the National Psoriasis
Foundation: A Systematic Review. JAMA Dermatol. 2018; 154(8): 934-950