Odżywianie w łuszczycy i leczenie dietą – dietetyk kliniczny radzi

6 lipca 2020

Oprócz stosowania się do zaleceń lekarskich oraz odpowiedniej pielęgnacji ciała, dieta może odgrywać ważną rolę w przebiegu terapii łuszczycy. Wiele osób zastanawia się jaką dietę stosować przy łuszczycy. Obecnie w publikacjach naukowych brakuje obiektywnych badań, które pozwoliłyby sformułować jednoznaczne zalecenia żywieniowe. Odpowiednio zbilansowana dieta nie tylko wpływa na obraz kliniczny łuszczycy, ale zmniejsza również ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. O ile na uwarunkowania genetyczne nie mamy wpływu, to bez problemu możemy przejąć kontrolę nad dietą, która pomoże nam ograniczyć rozwój zmian łuszczycowych. Jak powinna wyglądać odpowiednia dieta dla osób z łuszczycą? Poniżej przedstawiamy Wam praktyczne wskazówki na temat tego czego unikać przy łuszczycy, które warto wprowadzić w życie osób chorych.

Jaka dieta w leczeniu łuszczycy? —Zalecenia żywieniowe dla osób z łuszczycą

Łuszczyca — co jeść a czego nie? Jak można się domyślić, nie istnieje jedna najlepsza i uniwersalna dieta dla osób z łuszczycą. Wiele informacji dostępnych w internecie może nas wprowadzać w błąd, dlatego należy pamiętać o zdrowym rozsądku i skorzystać z porady specjalisty. Wiedza zawarta w tym artykule pochodzi od doświadczonego dietetyka klinicznego, którego zainteresowania skupiają się wokół dietoterapii w chorobach — szczególnie w kontekście diety przy łuszczycy skóry.

Odżywianie w łuszczycy a redukcja masy ciała

Po pierwsze, utrzymuj prawidłową masę ciała. Najprostszą metodą, która pozwoli ocenić aktualną masę ciała, jest wskaźnik masy ciała (ang. body mass index, BMI). Wskaźnik BMI został opracowany wyłącznie dla osób dorosłych i nie może być stosowany u dzieci i młodzieży, kobiet w ciąży oraz sportowców. Aby obliczyć ten wskaźnik, możesz posłużyć się gotowymi kalkulatorami dostępnymi w Internecie. W badaniach przeprowadzonych u chorych wykazano, że dieta niskokaloryczna dla osób z łuszczycą (w konsekwencji zmniejszenie masy ciała) sprzyja redukcji zmian łuszczycowych oraz poprawia jakość życia pacjentów.

Należy jednak pamiętać, że restrykcyjne diety, lecznicze głodówki, cudowne oczyszczanie stanowią duże niebezpieczeństwo dla Twojego stanu zdrowia. Zbyt duży deficyt energetyczny może utrudnić proces odchudzania. Diety, które w bardzo krótkim czasie pozwalają się pozbyć nadmiernej masy ciała, najczęściej kończą się efektem jo-jo, poważnymi niedoborami pokarmowymi, obniżeniem odporności, zwiększonym ryzykiem infekcji, wypadaniem włosów, zaburzeniami miesiączkowania u kobiet, a nawet zaburzeniami odżywiania. Bezpiecznie jest tracić od 0,5 do 1 kg masy ciała na tydzień. Twoje zdrowie jest najważniejsze, dlatego zachowaj zdrowy rozsądek.

Czego nie wolno jeść przy łuszczycy? — Niezdrowe tłuszcze trans

Ogranicz spożywanie „złych” tłuszczy! Pamiętaj, że to głównie jakość, a nie ilość spożywanych tłuszczy ma znaczenie.

Czego więc nie jeść przy łuszczycy?

Wyeliminuj z diety wysoko przetworzone produkty, takie jak batony, ciasta,
chipsy, popcorn, żywność typu fast-food oraz pieczywo cukiernicze.
Staraj się wybierać chude gatunki mięs i wędlin zamiast tłustych. Boczek,
kabanosy, parówki, tłuste wędliny zastąp chudym mięsem drobiowym – kurczak,
indyk, wołowina, cielęcina. Po obróbce kulinarnej ściągaj skórę z mięsa.
Unikaj smażenia na głębokim tłuszczu. Postaw na gotowanie w wodzie, na parze,
duszenie bez wcześniejszego obsmażania bądź pieczenie.
Zamiast kolejnej warstwy masła na chlebie, możesz samodzielnie przygotować
pasty warzywne do smarowania pieczywa.

Odżywianie w łuszczycy — Świeże warzywa i owoce

Zwiększ udział warzyw i owoców w leczeniu łuszczycy dietą, szczególnie tych bogatych w antyoksydanty. Spożywaj warzywa i owoce kilka razy dziennie. Powinny one stanowić podstawę Twojego odżywiania. Warzywa i owoce zawierają duże ilości błonnika, witamin i składników mineralnych, które sprzyjają poprawie stanu skóry.

Warzywa bogate w antyoksydanty to:

jarmuż,
brokuły,
sałata,
kalafior,
papryka,
pomidor,
natka pietruszki,
dynia,
koperek,
szparagi,
boćwina,
biała i czerwona kapusta.

W przypadku owoców będą to:

czarne porzeczki,
owoce dzikiej róży,
kiwi,
agrest,
maliny,
morele,
brzoskwinie,
czarne jagody,
jabłka,
winogrona.

Ze względu na zawartość alkaloidów w warzywach psiankowatych (ziemniaki,bakłażan, papryka, pomidory, kolorowy pieprz) możesz spróbować wyeliminować je z diety przy łuszczycy i obserwować reakcję organizmu. Zwiększ udział błonnika pokarmowego w diecie. Wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe: pieczywo razowe, zmienna), brązowy ryż, makaron pełnoziarnisty, płatki zbożowe (owsiane, żytnie,jęczmienne) oraz otręby. Nie zapomnij uwzględnić w swojej diecie nasion, pestek oraz warzyw i owoców.

Jaka dieta przy łuszczycy? — Wprowadź do swojej diety ryby

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 stanowią istotne uzupełnienie terapii żywieniowej dla osób chorujących na łuszczycę. Do kwasów omega-3 zaliczamy kwas α-linolenowy (ALA), kwas eikozapentaenowy (EPA) oraz kwas dokozaheksaenowy (DHA).

ALA odnajdziemy głównie w oleju lnianym, rzepakowym, oliwie z oliwek, siemieniu lnianym, orzechach włoskich oraz nasionach chia.

Z kolei EPA i DHA znajdziemy w tłustych rybach morskich takich jak śledź, makrela, sardynki czy łosoś. Jeśli nie spożywasz ryb, zadbaj o suplementację dobrej jakości tranem (olej z wątroby dorsza i ryb dorszowatych!) lub kwasami omega-3.

Siemię lniane a łuszczyca

W internecie można znaleźć wiele porad mówiących o tym, że siemię lniane wyleczy łuszczycę. Czy cudowne działanie siemienia lnianego to prawda, czy mit? Tak jak w przypadku każdej tego typu informacji, została ona oparta o naukową wiedzę, lecz wyolbrzymiona do poziomu Świętego Grala. Nie należy traktować nasion lnu jako cudownego składnika w leczeniu łuszczycy. Faktem jest to, że osoby chorujące na łuszczycę mogą z powodzeniem spożywać siemię lniane, jednak nie ze względu na jego magiczne właściwości. Łuszczyca należy do chorób zapalnych, dlatego wszelkie produkty o działaniu przeciwzapalnym są wskazane w jej leczeniu.

Jednakże żywność redukująca stany zapalne to nie tylko nasiona lnu, ale także:

ryby zimnowodne
kurkuma,
imbir,
nasiona lub owoce oleiste takie jak oliwa z oliwek czy olej z orzechów włoskich.

Z drugiej strony, produkty, których należy unikać ze względu na ich działanie prozapalne, to:

czerwone i tłuste mięso,
rafinowana, przetworzona żywność
oraz cukry proste.

Rola odpowiedniego nawodnienia w leczeniu łuszczycy

Woda jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Prawidłowe nawodnienie organizmu jest jednym z czynników wpływających na stan skóry i korzystnie wpływa na leczenie łuszczycy. Zaleca się wypijanie ok. 2,5 litra wody dziennie. Warto również unikać spożywania alkoholu i ograniczyć palenie papierosów.

Nadmierne spożycie alkoholu oraz palenie tytoniu wpływają niekorzystnie na przebieg łuszczycy i prowadzi do nasilenia zmian łuszczycowych. W swojej diecie ogranicz spożycie ostrych przypraw i produktów zawierających kofeinę. U niektórych pacjentów z łuszczycą skóry obserwuje się zaostrzenie zmian zapalnych po spożyciu kawy oraz ostrych przypraw. Najlepszym rozwiązaniem jest obserwacja własnego organizmu po spożyciu tych produktów.

Zadbaj o odpowiednią i uzasadnioną suplementację

Suplement diety nie może być stosowany jako zamiennik zrównoważonej i zbilansowanej diety przy łuszczycy skóry. Suplementy diety powinny być stosowane w uzasadnionych przypadkach przy stwierdzeniu niedoborów.

Witamina D

Niedobory witaminy D obserwuje się w przypadku chorób autoimmunologicznych, w tym łuszczycy. Jednak brakuje jednoznacznych dowodów, które potwierdzałyby korzystny efekt doustnej suplementacji witaminy D w terapii łuszczycy. Według zaleceń opublikowanych w czasopiśmie JAMA Dermatology z 2018 roku, nie zaleca się doustnej suplementacji witaminą D u osób z prawidłowym poziomem 25(OH)D w surowicy krwi. Według polskich rekomendacji dotyczących zasad suplementacji i leczenia witaminą D, w grupach ryzyka, w tym chorób autoimmunologicznych, zaleca się utrzymać stężenie optymalne > 30-50 ng/ml.

Witamina B12

Istnieje jedno małe badanie, które wskazywało na potencjalne korzyści z suplementacji witaminy B12 w leczeniu łuszczycy. Jednak na ten moment brakuje wystarczającej ilości dowodów, aby doustna suplementacja witaminy B12 była zalecana w chorobach skóry. Zaleca się suplementację w przypadku stwierdzonych niedoborów w surowicy krwi.

Selen

Jedno z badań wykazało, że suplementacja selenem, enzymu Q10 oraz witaminą E ma korzystny wpływ na stan skóry w erytrodermii łuszczycowej, jednak nie ma wystarczającej ilości badań naukowych, które potwierdziłyby tę zależność.

Olej rybi

Dane dotyczące doustnej podaży oleju rybiego u chorych na łuszczycę są sprzeczne. Część z nich potwierdza korzyści płynące z suplementacji, ale istnieją też takie, które nie wykazują poprawy klinicznej w grupie pacjentów przyjmujących olej rybi. Jeśli w Twojej diecie nie występują tłuste ryby morskie, możesz rozważyć suplementację tranem bądź kwasami omega-3. Podstawą dobrego samopoczucia jest odpowiednia dieta. Przed podjęciem jakiejkolwiek suplementacji należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ niektóre suplementy diety mogą negatywnie wpływać na skuteczność przyjmowanych leków przez osoby chorujące na łuszczycę.

Dieta w leczeniu łuszczycy — Nie ulegaj chwilowym trendom żywieniowym

Niestety nie ma jednego uniwersalnego sposobu na najlepszą dietę na łuszczycę. Popularne mody żywieniowe mogą być niebezpieczne dla Twojego stanu zdrowia. Zrównoważona i zbilansowana dieta stanowi punkt wyjścia w budowaniu zdrowych nawyków żywieniowych – również w przypadku łuszczycy. Skrajnie restrykcyjne i niskokaloryczne diety nie dają gwarancji utrzymania masy ciała. Prawidłowa dieta powinna wypracować w Tobie zdrowe nawyki żywieniowe, a utrata masy ciała jest skutkiem ubocznym. Podstawą każdej diety redukcyjnej jest ujemny bilans energetyczny, a nie wbrew opinii innych cudowne właściwości soku z selera bądź lecznicze głodówki. Zachowaj cierpliwość i rozsądek w dbaniu o siebie i swoje zdrowie!

Powyższe wskazówki dotyczące tego jaką dietę stosować przy łuszczycy to jedynie sugestie, które warto wdrożyć w życie. Przed zastosowaniem jakiejkolwiek diety mającej pomóc w leczeniu łuszczycy warto skonsultować się z lekarzem bądź dietetykiem.